Yüksek tansiyonunuza “dur” deyin!

Yüksek tansiyonunuza “dur” deyin!

Yüksek tansiyon hastaları, hayatlarında bazı küçük değişikliklerin yanı sıra, özel bir diyet yaparak, tansiyonlarını kontrol altına alabilir. Ensenizde bir ağrı, halsizlik, göğsünüzde bir sıkışma ve çarpıntı hissediyorsanız, hemen en yakın eczaneye gidip, tansiyonunuzu ölçtürün. Ölçümler sonunda, büyük tansiyonunuz 14 ve üzeri, küçük tansiyonunuz ise 9 veya üzerinde çıktıysa, en kısa zamanda bir dahiliye uzmanına görünmenizi öneririz. Şikayetleriniz yüksek tansiyondan kaynaklanabildiği gibi, başka rahatsızların habercisi de olabilir. Değerlendirmesini sadece doktorunuz yapabilir. Eğer doktorunuz da büyük tansiyonunuzu yani sistolik kan basıncınızı 140 mm Hg ve üzeri, küçük tansiyonunuzu yani diyastolik kan basıncınızı 90 mm Hg ve üzeri bulduysa, tahlil sonuçlarınıza da bakarak, hipertansiyon hastası olduğunuzu söyleyecektir. Türkiye nüfusunun yüzde 20’den fazlasını etkileyen yüksek tansiyon, tedavi edilmediği taktirde; felç, kalp hastalığı, kalp ve böbrek yetmezliği gibi çok daha ağır hastalıklara yol açabilir. Ancak yaşam biçiminizde bazı küçük değişikliklerle birlikte, özel bir diyet uygularsanız, yüksek tansiyonunuza “dur” deyip, hayatınıza sağlıklı bir şekilde devam edebilirsiniz. Yüksek tansiyonu nasıl önlersiniz? Fazla kilolarınızı vererek, Alkolü sınırlandırarak, Sigarayı bırakarak, Haftada en az 3 gün, 30-45 dakika kadar aerobik egzersiz yaparak, Tuz ve sodyumu kısıtlayarak (günde en çok bir çay kaşığı tuz), Diyetle yeterli miktarda potasyum alarak (günde 1 muz, 3 kayısı), Diyetle alınan doymuş yağ ve kolesterol miktarını azaltıp, meyve-sebze tüketimini artırarak yüksek tansiyonunuzu önleyebilirsiniz. Kilo vermek tansiyonu nasıl etkiler? Şişmanlık, vücut kitle endeksinin 27 veya daha yüksek olmasıyla tanımlanır. Başka bir ifadeyle, bel çevresi 85 cm ve üzeri olan kadınlarla, bel çevresi 102 cm ve üzeri olan erkekler, şişmanlık sınırına girer. Bel çevresinde, yani vücudun üst tarafında toplanan fazla yağ, tansiyonun yükselmesine neden olur. Araştırmalar, 1 kilogramlık kilo kaybının, büyük ve küçük tansiyonda 1 ile 1,5 mm Hg’lık düşmeye yol açtığını kanıtlıyor. Bu nedenle doktorlar hastaları kilo verdikçe, hipertansiyon ilacının dozunu da azaltırlar. Bazı yüksek tansiyonlu hastalar, kilo vermek için iştah kesici ilaçlar kullanırlar. Sakın siz bunlardan birisi olmayın. Çünkü bu tür ilaçlar, bazı bünyelerde tansiyonu daha da yükseltmenin yanı sıra, akciğer tansiyonu, kalp kapak hasarı gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Eğer siz de yüksek tansiyon hastasıysanız, mutlaka uzman bir diyetisyene başvurun. Diyetisyeniniz size, kalori kısıtlaması içeren özel bir diyetle birlikte, aerobik egzersiz yapmanızı tavsiye edecektir. Alkol tansiyonu nasıl etkiliyor? Aşırı alkol tansiyonu yükseltmekle kalmayıp, tansiyon düşürücü ilaçlar üzerinde de olumsuz etki yaratır. Ancak az miktarda alınan alkolün faydaları da var. Bu nedenle, yüksek tansiyon hastalarının alkolü belli sınırlar içinde tutması gerekir. Amerika’da alkol tüketim sınırı en fazla, günde 300 ml şarap, 720 ml bira, 60 ml viski olarak belirleniyor. Ancak Türk insanı daha düşük vücut ağırlığına ve ölçülerine sahip olduğu için, ülkemizde bu oranlar daha düşük. Kilosuna bağlı olarak Türk kadını günde en çok 1 ile 3 kadeh alkol tüketebilirken, Türk erkeğinin yine kilosuna bağlı olarak günde 3 ile 4 kadeh arasında alkol tüketmesine izin verilir. Özellikle 40 yaş ve üzerinde olanların, bu sınırları geçmemek koşuluyla alkol tüketimini sürdürebilirler. Bu miktarda bile kan basıncında artış olduğu fark edilirse, alkol tamamen bırakılmalıdır. Kadınlar ve zayıf kişiler alkole daha duyarlı oldukları için, alkol miktarları yarıya indirilmelidir. Sigara ve yüksek tansiyon İçilen her sigara, tansiyonu 15-30 dakika süreyle yükseltir. Gün boyunca içilen her yeni sigarayla birlikte, tansiyonun ortalaması da yükselir. Bu nedenle, yüksek tansiyon hastalarının bir an evvel sigarayı bırakması gerekir. Aerobik egzersiz ve tansiyon Daha aktif bir yaşamı olan ve formunu koruyanlar, hareketsiz bir yaşamı ve kilolu olanlara göre, yüksek tansiyonla yüzde 20-50 oranında daha az karşılaşır. Bilimsel araştırmalar, daha çok fiziksel aktivite yapan okul çocuklarının bile kan basınçlarının, yani tansiyonlarının daha düşük olduğunu kanıtlıyor. Yüksek tansiyon hastaları, tansiyonlarını kontrol altında tutabilmek için, mutlaka düzenli olarak haftada en az 3-4 kez, 30-45 dakikalık hızlı yürüme, yüzme, aerobik gibi egzersizler yapmalıdır. Sofradan tuzluk kaldırılmalı! Klinik çalışmalar, tuzun bir çay kaşığı kadar azalması sonucunda dahi, kan basıncının 0,9 ile 3,7 mm Hg oranında düşürdüğünü gösteriyor. Tuzun içeriğinde bulunan sodyum, tansiyonun yükselmesinin en büyük nedeni. Özellikle 45 yaşın üzerindekiler yemeklerindeki tuzu azaltırlarsa, tansiyonlarını 2,2 ile 6,3 mm Hg’lık bir oranda düşürebilirler. Yemekle birlikte alınan sodyumun önemli bir kısmı işlenmiş gıdalardan gelir. Yüksek tansiyon hastalarının özellikle; otlu peynir, tulum peyniri, beyaz peynir, turşu, salamura gibi besinlerle birlikte, kolalı, sodalı ve gazlı içeceklerden uzak durması gerekir. Yani sofralarımızdan tuzluğu kaldırıp, günlük tuz tüketimimizi bir çay kaşığının altında tutmalıyız. Tansiyon dostları Potasyum: Yemeklerle birlikte aldığınız potasyumdan zengin besinler, yüksek tansiyonu önler. Tansiyonu düşüren faktörlerden birisi de yeterli potasyum alınımıdır. Bu nedenle tansiyonu yüksek olanların, her gün potasyumdan zengin besinler olan 1 muz, 3 kayısı, bir avuç dolusu maydanozu tüketmesi gerekli. Potasyumun en iyi kaynağı taze asma yaprağıdır. Potasyumdan zengin besinler Kalsiyum: Yüksek tansiyon hastalarının, içeriğinde zengin kalsiyum bulunan; süt ve süt ürünlerinden daha çok tüketmesi gerekir. Magnezyum: İçeriğinde magnezyum bulunan; tahıllar, sebze, fındık, et ve süt gibi besinleri daha çok tüketerek, tansiyon kontrol altına alınabilir. Magnezyumdan zengin besinler Yüksek tansiyonu etkileyen diğer faktörler Vejetaryenlik: Çoğu vejetaryenin tansiyonu, et tüketenlere göre daha düşüktür. Araştırmalar, yüksek tansiyon hastalarının vejetaryen bir diyet uygulandığı taktirde, büyük tansiyonunun ortalama 5 mm Hg düştüğünü gösteriyor. Lifli gıda alınımı:Vejetaryen diyetinin bir başka özelliği de, daha çok meyve ve sebze gibi lifli gıdaların fazlaca içermesi. 14 gr lifli gıda takviyesi, kan basıncında ortalama 1.2 /1.8 mm Hg ‘lık düşme sağlar. Kafein: Önemli bir kısmı çay, Türk kahvesi, hazır kahve ve kokalı içeceklerde bulunan kafein, tansiyonu yükseltir. Hem küçük, hem de büyük tansiyonu, birkaç saat süreyle 5-15 mm Hg yükselten kafein konusunda, yüksek tansiyon hastalarının dikkatli olmaları gerekir.